Na 60 jaar raken de 12 cavernes in het Lanengebied bij Heiligerlee/Winschoten leeg. In de afgelopen periode hebben deze cavernes de nodige problemen veroorzaakt in de vorm van bodemdaling, bevingen, milieuschade, overlast en schade aan woningen en gebouwen. Als de winning stopt zijn die problemen nog niet uit de wereld, integendeel. Zo ontbreekt de kennis over het veilig kunnen afsluiten van een niet meer gebruikte caverne bij zowel Nobian als bij de overheid. Dit nog afgezien van het feit dat het oorspronkelijke, landelijke gebied zijn charme heeft verloren en het uiterlijk heeft gekregen van een industriegebied.
De cavernes hebben een diepte van 600 tot 800 meter (dat zijn 6 tot 8 Martinitorens boven elkaar!) en een doorsnede van zo’n 125 meter. In het oorspronkelijke winningsplan is uitgegaan van een minimum hartafstand van caverne naar caverne van 500 meter, hetgeen als veilige afstand werd beschouwd. Daar is in de praktijk fors van afgeweken: in een aantal gevallen bedraagt die afstand maar net 200 meter! Terwijl de diameter van de cavernes van de oorspronkelijke 100 meter zijn vergroot naar zo’n 125 meter. Door het afwijken van de afstand en de diameter is de veiligheidsbuffer tussen onderlinge cavernes teruggebracht tot amper 100 meter. Daardoor is er 17 keer meer risico op bodemdaling dan in het oorspronkelijke plan.
In ons gebied is ook nog eens sprake van gestapelde mijnbouw (gas en zout). Door het Instituut Mijnbouwschade Groningen wordt, na gesprekken met onze stichting, een onderzoek opgezet naar schade die ontstaat door zogeheten multicausaliteit, een combinatie van gas- en zoutwinning. Daarnaast zijn er regelmatig aardbevingen waargenomen. In november 2017 waren er vier bevingen, waarvan één met een magnitude van 1,3. En in de eerste drie kwartalen van 2022 zijn 52 micro-seismische trillingen gemeten (bron: website Nobian).
Goed om te weten is dat Nobian sinds 2016 onder verscherpt toezicht staat, onder andere vanwege dieselolie- en pekelwater lekkages, het niet kunnen afsluiten van cavernes en het niet op orde hebben van risicoanalyses. Ook het vermelden waard is dat bij gaswinning besloten is tot omgekeerde bewijslast, bij zoutwinning is dat niet het geval.
